Aynı ailenin üyesi olan kişilerin birbirlerinin geleceğini düşünerek hareket etmesi ve bu
üyelerden miras bırakana daha yakın olan üyenin lehine, diğer üyelerin mirastan mahrum
bırakılmasının önüne geçilmesi adına, varlığına dokunulamayacak miras paylarının
oluşturulması ihtiyacı duyulmuştur.
Hukukun tanıdığı özgürlük neticesinde kişiler, sahip oldukları mal varlıkları üzerinde
istisnalar hariç serbestçe tasarruf etme imkanına sahiptir. Bu istisnalardan birisi, kanunda ifade
edilen saklı paylı mirasçıların payları üzerinde tasarrufta bulunulamamasıdır. Kanun koyucunun
bu istisnayı düzenlemiş olmasının nedeni, üstün kamu menfaatini gözetmiş olmasıdır.
Kanunda sayılmış olan saklı paylı mirasçıların sahip olduğu ve miras bırakan tarafından
üzerinde tasarruf yetkisi kullanılamayan paylar, saklı pay olarak anılmaktadır. Miras bırakanın
mal varlığı içindeki söz konusu bu saklı paylar dışındaki kısım ise miras bırakan tarafından
tasarruf edilebilir kısım olarak anılmaktadır. Başka bir ifadeyle saklı paylı mirasçıların davaya
konu edemeyeceği tereke parçası, miras bırakan tarafından tasarruf edilebilir kısım olarak ifade
edilmektedir.
Saklı payın, yasal mirasçılardan bir kısmına ait olup, mecburi olma özelliği taşıyan miras
payı olduğunu da söyleyebiliriz. Aile içerisindeki yakınlık derecesi azaldıkça bu pay azalacak ve
buna bağlı olarak da miras bırakanın tasarruf edebileceği pay artacaktır.